Koliek Spoed-operatie

Koliek – Wat is het?

In de breedste zin van het woord is koliek bij het paard een uiting van pijn. Meestal is de pijnklacht een gevolg van een probleem in de buik, maar in uitzonderlijke gevallen kan de oorzaak ook buiten de buikholte gelegen zijn. Dit is bijvoorbeeld bij ernstige nierklachten of zeldzame verstoppingen van de plasbuis (urethra).

Naast de bekende buik-koliekklachten als gevolg van veranderingen in de functie en/ of positie van de darmen, kunnen ook andere organen (lever, blaas, milt en maag) buik-koliekklachten veroorzaken. Een bekend voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld koliek als gevolg van ernstige maagzweren.

Kolieksymptomen

Kolieksymptomen zijn vaak zeer variabel en lopen uiteen van; verminderde eetlust, flehmen, veelvuldig gapen, schrapen, (veel) liggen, zwiepen met de staart, trappen naar de buik met de achterbenen en (ongecontroleerd) rollen.

De uiting van pijn door koliek is onder meer afhankelijk van het type paard, het ras en de onderliggende oorzaak van de pijnklacht. Zo kan het ene paard met een “lagere” pijngrens met b.v. een verstopping, ergere koliekklachten vertonen dan een ander paard met een “hogere” pijngrens.

Kolieksymptomen worden ook erg verschillend geuit door de verschillende paarden-rassen. Zo zullen volbloeden en warmbloeden (vaak “gevoeligere” paarden, met lagere pijngrens) veel eerder & heftigere pijn-symptomen tonen dan koudbloeden (met een hogere pijngrens). Vandaar dat de ernst van de koliek bij Friezen, Tinkers, Trekpaarden, Haflingers, Shetlanders en Ijslanders regelmatig onderschat wordt.

De meest voorkomende vormen van Dikke-Darm koliek zijn;

  • Krampkoliek
  • Gaskoliek
  • Obstipaties (Verstoppingskoliek)
  • Zandkoliek
  • Liggingsveranderingen (enkel positie en/of draaiing)

De meest voorkomende vormen van Dunne-Darm koliek zijn;

  • Krampkoliek
  • Ileus (stilliggen van de darmen)
  • Obstipaties (Ileum-obstipatie)
  • Liesbreuk
  • Beknellingen (bv door Lipomen, Foramen Epiploicum, etc)

Wanneer een koliekoperatie?

Chirurgisch ingrijpen is noodzakelijk op het moment dat de oorzaak van de koliek en/ of de ernst van de koliekklachten niet te verhelpen zijn met behulp van een conservatieve aanpak.

Hoe verloopt een koliekoperatie?

Een koliekoperatie vindt altijd plaats onder algehele narcose. Gedurende deze narcose wordt het paard continue en intensief gemonitord door een anesthesist. De buik wordt volledig geschoren, steriel gewassen en het paard wordt steriel afgedekt. Door middel van een buiksnede in de middenlijn kan de chirurg de darmen 1 voor 1 nalopen. Afwijkende liggingen kunnen gecorrigeerd worden, verstoppingen kunnen weggespoeld worden, gas kan afgelaten worden en afwijkende/afgestorven darmdelen kunnen verwijderd worden. Op het eind wordt de buikwand met stevig hechtdraad en in meerdere lagen gesloten. Bij het ontwaken wordt het paard geholpen om weer in de benen te komen.

Hoe verloopt de nazorg?

De eerste intensieve nazorg vindt plaats op de kliniek. Gemiddeld genomen duurt deze zorg een 7 tot 10 dagen. Tijdens deze periode wordt het paard 24/7 gemonitord door onze interne dierenartsen en krijgt het paard een breed scala aan ondersteunende middelen & infusen toegediend.

Na een goed verlopen eerste nazorg mag de patiënt weer naar huis voor het verdere herstel. Deze bestaat gemiddeld genomen uit 1 maand absolute boxrust en 1 maand boxrust met wat stap aan de hand. Hierna mag het paard weer geleidelijk aan terug getraind worden. Eerst lichte arbeid aan de longe, en daarna weer onder het zadel.

Wat zijn de kansen?

Slagingspercentage van een spoed koliek-operatie

Dit is afhankelijk van meerdere factoren, zoals; “klinische status” van de patiënt voor en tijdens de ingreep, de leeftijd van het paard, de ernst & duur van het probleem, de technische haalbaarheid en de noodzaak om een darmdeel te verwijderen (reseceren). Preoperatief wordt er steeds een eerste inschatting van de kansen en prognose gemaakt. Deze wordt peroperatief steeds bevestigd en/of bijgesteld.

Kans op volledig herstel na een operatie

De eerste paar dagen na de ingreep zijn, ondanks dat de operatie goed verlopen is, steeds spannend. De normale darmfunctie moet weer op gang komen. De prognose op functioneel herstel is, indien de nazorg goed verloopt, goed.

Afhankelijk van de oorzaak en uitgevoerde chirurgische handelingen (zoals b.v. het maken van een nieuwe “verbinding/ las” ) kunnen sommige paarden in de toekomst soms nog koliekklachten vertonen.

Wat kunt u verwachten van voor, tijdens en na de operatie

Voor de operatie
– Uw paard wordt medisch zo goed mogelijk gestabiliseerd, om zo het narcoserisico te beperken
– Uw paard krijgt pre-operatief breed-spectrum antibiotica en pijnstillers toegediend
– Uw paard wordt pre-operatief gesondeerd.

Tijdens de operatie
– Preoperatief wordt uw paard gesedeerd, de operatieplek wordt als mogelijk staand geschoren en alvast een eerste keer gewassen (zogenaamde pre-scrub). Dit om de narcoseduur zoveel mogelijk te verkorten.
– Uw paard krijgt voor de ingreep standaard antibiotica en pijnstillers.
– Gedurende de narcose wordt uw paard voortdurend gemonitord door onze anesthesist.
– Uw paard wordt geholpen bij het opstaan.
– We proberen u zowel direct na de ingreep, als het moment dat uw paard is gaan staan te bellen.

Na de operatie
– De eerste 7-10 dagen na de operatie wordt uw paard intensief in de gaten gehouden door ons volledige team. Uw paard krijgt tijdens deze periode ook de benodigde medicatie en infusen toegediend.
– Wij proberen u (zeker de eerste paar dagen na de operatie) frequent te informeren over de “status” van de patiënt.
– De eerste paard dagen na een koliek-operatie zijn steeds erg spannend. Mocht het paard in de nazorg onvoldoende verbeteren/ verslechteren, dan vindt er een overleg plaats over het wel/ niet doorzetten van de behandeling.
– Indien de eerste nazorgperiode goed verloopt, mag het paard 7 tot 10 dagen na de operatie weer naar huis. U krijgt steeds een gedetailleerd nazorgschema mee.